به کدام دندان، دندان عقل یا ( wisdom tooth ) گفته می شود؟
سومین دندان کرسی دندان عقل یا (wisdom tooth ) نام دارد. دندان عقل یا در واقع دندان های عقل شامل 4 دندان در 4 گوشه دهان هستند که زمان بیرون آمدن آن ها از اواخر نوجوانی تا اوایل جوانی (حدودا بین سنین 16 تا 25 سالگی) می باشند.
دندان های عقل از کجا آمده اند؟
دندان عقل یکی از نمونه های تکامل بشر در طول هزاران سال است. انسان های اولیه استخوان بندی و اسکلت درشت تری داشته اند. جمجمه های بدست آمده نشان داده بشر اولیه 3 دندان آسیای بزرگ داشته که از هر 3 آن ها برای جویدن استفاده می کرده است. علت هم این بوده که غذا های انسان های اولیه اغلب خام و سفت بوده و آن ها برای جویدن این غذا ها به دندان های آسیای بیشتر و آرواره های قوی تر نیاز داشته اند. به مرور با پیشرفت شرایط زندگی، بشر یاد می گیرد غذا ها را بپزد. درنتیجه رزیم غذایی نرم تر می شود و کم کم نیاز به آرواره های قوی تر و دندان های بیشتر از بین می رود. درنتیجه فک انسان در کنار سایر استخوان ها به مرور کوچک تر می شود. بنابراین آخرین دندان آسیای بزرگ به تدریج فضای کافی برای رویش را از دست می دهد. درنتیجه شیوع نهفتگی در این دندان افزایش می یابد. هر چه جلوتر می رویم نهفتگی در این دندان شایع تر می شود.
درواقع سومین آسیای بزرگ فک به تدریج در حال حذف شدن از زنتیک انسان است.
دندان های عقل را به حال خود رها نکنید!
دندان های عقل به 3 صورت در دهان قابل مشاهده هستند. یا به صورت کامل رویش می یابند ( erupted) یا به صورت نیمه نهفته (semi-impacted) هستند و یا کاملا نهفته (impacted) در فک قرار دارند که تشخیص این امر به عهده ی دندانپزشک بوده که برای این امر نیاز به رادیوگرافی پانورامیک(PANORAMIC) یا OPG دارد.
چرا دندان های عقل نیمه نهفته و یا نهفته باقی می مانند؟
نهفتگی دندان عقل به دلایلی از جمله کوچک بودن فک نسبت به اندازه دندان ها، رویش نامنظم دندان های دائمی، عوامل ارثی و مسیر غلط دندان های عقل دارد که همین امر موجب کج درآمدن دندان های عقل می شود.
همه باید دندان عقل را بکشند؟
دندان های عقل نیمه نهفته بیشترین مشکلات به وجود آمده را در میان دندان های عقل به خود اختصاص داده اند. در این دندان ها به علت گیر غذایی و لثه ی پوشاننده و آسیب به لثه از طرف دندان مقابل بیشترین احتمال بروز مشکل را دارند.
اما دندان های عقل نهفته می توانند در دراز مدت و بدون اطلاع خود بیمار مشکلات بسیاری برای بیماران ایجاد کنند که می تواند عواقب غیرقابل برگشتی داشته باشد. دندان های نهفته دارای یک کیسه رویشی(فولیکول) اطراف خود می باشند که می تواند در گذر زمان به کیست ها یا تومور تغییر ماهیت دهند که این کیست ها امکان رشد و از بین بردن قسمت قابل توجهی از استخوان فک را دارند.
عوارضی که دندان های عقل می توانند ایجاد کنند به 4 دسته تقسیم می شوند:
مشکلات مربوط به لثه: با رویش این دندان ها بافت لثه دچار التهاب شدید می شود که عموما در فک پایین قابل مشاهده است. دندان عقل در قسمت انتهایی فک قرار می گیرد که تمیز کردن آن سخت و دشوار است. بنابراین باقی مانده مواد غذایی و باکتری ها در این حالت به سادگی در فضای بین عاج دندان عقل و لثه باقی می ماند و در نتیجه موجب التهاب لثه می شود.
پوسیدگی دندان: وقتی که دندان عقل در زیر لثه باقی بماند غالبا تمیز کردن آن غیرممکن بوده و دندان می پوسد. همچنین این دندان ها می تواند باعث پوسیدگی دندان های جلویی خود شده که پر کردن آن ها قبل از کشیدن دندان عقل بسیار دشوار است.
آسیب به ریشه دندان های مجاور: تورم بافت اطراف دندان به خاطر پلاک هایی ایجاد شده که به همراه فشار، یکی دیگر از عوارض دندان عقل است که منجر به هل دادن دندان مجاور به سمت جلو و آسیب به ریشه دندان های مجاور می شود.
جراحی دندان عقل دردناک است؟
روند جراحی و کشیدن دندان عقل با بی حسی موضعی انجام شده و بیمار درد و ناراحتی احساس نمی کند و برای دوره ریکاوری بعد از جراحی تیم حرفه ای دانا لحظه به لحظه کنار شماست و مراقبت های لازم را آموزش می دهد. قبل از جراحی و کشیدن دندان عقل شما با متخصص خود ملاقات خواهید کرد تا درباره این فرایند صحبت کنید. در این قرار، درمورد هرگونه مشکل سلامتی که دارید،صحبت کنید و هر دارویی که به طور مرتب مصرف می کنید را فهرست کنید. هر سوالی که درباره جراحی دارید را بپرسید.
مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل
- پس از انجام جراحی، به منزل رفته و آن روز را استراحت فرمایید.
- تا نیم ساعت پس از جراحی گاز در ناحیه باقی بماند. پس از خارج کردن گاز از دهان، بلافاصله مسکن های خود را طبق دستور پزشک مصرف بفرمایید و هر 4 ساعت یک بار این عمل را تکرار نمایید. حتی اگر درد نداشتید بهتر است 2 تا 3 روز مسکن استفاده کنید. به ندرت تا یک هفته نیز نیاز به مسکن است. وجود مختصری درد و ناراحتی پس از جراحی طبیعی است که با مصرف درست دارو ها، کاملا برطرف می شود.
- بلافاصله پس از رسیدن به منزل پک سرمای مخصوص را در فریزر قرار دهید. (می توانید در یک کیسه پلاستیکی چند تکه یخ بیندازید) و پس از سرد شدن بر روی پوست ناحیه جراحی قرار دهید. این کار را برای مدت 10 تا 15 دقیقه ادامه دهید. سپس به همین میزان یعنی 10 تا 15 دقیقه استراحت بدهید. این کار را برای 3 ساعت اول ادامه دهید چون باعث کمتر شدن تورم و بیشتر شدن احساس راحتی شما می شود. از 48 ساعت بعد از جراحی استفاده از کمپرس گرم به کمک گرمازل یا حوله ی تمیز داغ شده با حرارت اتو به خونرسانی، کاهش درد و راحتی شما کمک می کند.
- وجود کمی تورم در روز بعد از عمل و مقدارکمی خونابه در بزاق طبیعی است و نباید نگران شوید.
- پس از عمل تا 24 ساعت از خوردن غذا های گرم و سفت اجتناب کنید و در این مدت از مواد غذایی نرم و سرد و مقوی مثل شیر سرد، سوپ سرد، بستنی، آبمیوه استفاده بفرمایید.
- از روز بعد از عمل، شستشو با آب نمک و یا سرم فیزیولوزی ضروری می باشد. هر ساعت یک بار کل دهان خود را با ان شستشو دهید. حداقل 10 بار در روز این کار را تکرار کنید. (دستورالعمل درست کردن آب نمک ولرم: یک قاشق کوچک چایخوری نمک در یک لیوان آب جوشیده سرد شده ولی نیمه گرم حل کنید)
- جهت ترمیم بهتر و موفقیت بیشتر ایمپلنت تا 48 ساعت از صحبت کردن غیرضروری حتی با موبایل اجتناب فرمایید.
- از فردای جراحی، دندان های خود را به طور عادی حداقل روزی دو بار مسواک زده سپس دهان را با سرم شستشو، بشویید و در نهایت از دهانشویه استفاده نمایید. دهانشویه را طبق دستور پزشک خود و حداقل یک هفته ادامه دهید. پس از دهانشویه تا نیم ساعت از خوردن و آشامیدن اجتناب نمایید.
- از روز بعد از عمل می توانید به فعالیت های روزانه بپردازید و به محل کار خود برگردید، اما از انجام کار های سنگین بدنی (فعالیت ها و ورزش سنگین) تا یک هفته پرهیز کنید. وجود مختصری احساس ضعف تا 3 روز بعد از عمل طبیعی است.
- دارو های خود را طبق دستور پزشک به طور کامل مصرف کنید.
- یک هفته بعد از جراحی، برای خارج کردن نخ بخیه و کنترل ترمیم ناحیه مراجعه فرمایید.
- برای حفظ سلامت ایمپلنت ها، از یک هفته وقتی بخیه ها را خارج نمودید، استفاده از مسواک بین دندانی و نخ دندان super floss را آغاز کنید. مطمئنا دوست دارید ایمپلنت برای همیشه در دهانتان سالم بماند؛ پس این توصیه را جدی بگیرید.
- مصرف سیگار باعث کاهش جریان بزاق، تاخیر در ترمیم محل جراحی و کاهش موفقیت درمان ایمپلنت در دهان می شود، لذا فرصت را غنیمت بشمارید و سیگار را کنار بگذارید. در غیر این صورت حداقل چند ماه پس از جراحی، سیگار نکشید تا موفقیت درمانتان افزایش یابد.
- درمان ایمپلنت شما توسط متخصص در یک مرکز درمانی استاندارد و در شرایط ایده آل خود می باشد؛ بنابراین با اعتماد به نفس و آرامش، به روند بهبودی خود کمک کنید. شرایط درمانی خود را با دیگران و حتی سایر ایمپلنت های دهان خود مقایسه نکنید، زیرا شرایط جسمی، روانی و پزشکی افراد و حتی نواحی مختلف دهان در یک فرد با هم متفاوت است. حتی یک فرد در دوره های مختلف ممکن است تجربه متفاوتی از یک درمان مشابه، به دلیل شرایط جسمی یا روحی خود داشته باشد.
- در صورت بروز تب و درد شدید حتما با ما تماس بگیرید. بدین منظور شماره تماس کلینیک یا کارت وقت را همراه خود داشته باشید. از 118 و یا اینترنت و اینستاگرام نیز می توانید شماره تماس ما را پیدا کنید.
- هدف تیم دندانپزشکی دانا، آرامش و راحتی شماست، با روحیه عالی و اعتماد خوبتان به ما کمک کنید.
منتظر “داناشو” به صورت کتاب، بروشور، سمینار، فیلم و کلیپ آموزشی تیم دانا باشید.
به عنوان اخرین نکات:
جراحی دندان عقل بهتر است توسط متخصص جراحی فک و صورت انجام شود زیرا در ناحیه ای قرار دارد که عصب حسی صورت از آن جا عبور می کند و کمی بی دقتی می تواند سبب صدمه زدن به این عصب مهم شود.
همچنین دندان عقل در منطقه ای است که شریان و ورید از انجا عبور می کند و امکان افتادن دندان به کف دهان و نیاز به جراحی وسیع وجود دارد.
و اگر دندان عقل نهفته دارید و شما را اذیت نمی کند بهتر است هر دو سال یک بار وضعیت دندان عقل نهفته ی خود را بررسی کنید.
